Wracając z Palm Harbor, zastanawiałem się nad sensem pozostania tutaj w Ameryce. W kraju rysowały się nadzieje na zupełnie inną przyzwoitą przyszłość na podstawie demokratycznych, europejskich zasad. Nie będzie powrotu do „władzy w rękach ludu”, a na pewno zacznie się tworzyć system miękkiego kapitalizmu, w którym odnajdziemy swoje miejsce.

− Richard, jeśli chcesz, mój przyjacielu, wiedzieć to ja nie byłem na urlopie prawie od dwunastu lat. Jest taka niepisana zasada: tracisz robotę, to masz czas na urlop. Lepiej dla ciebie, jeśli nie będziesz o to pytał nikogo w naszym biurze. Przyjmą to, że ci nie zależy na dobru tej firmy. Pamiętaj o tym: jeśli masz pracę – to ją naprawdę szanuj.

− Rozumiem pana rozgoryczenie, ale nie możemy dłużej utrzymywać pana i pańską rodzinę z pieniędzy naszych podatników. Zna pan dobrze język. Rozumie pan to, co do pana mówię. Świetnie daje pan sobie radę. Stanowczo nalegam, aby rozpoczął pan już od jutra poszukiwanie pracy. W hotelach brakuje rąk. Do zobaczenia.

Czarni mogli korzystać wyłącznie z własnej sieci lokali, sklepów, linii autobusowych czy szkół. Czarnym mieszkańcom zabronione było korzystanie z wszystkiego, co było przeznaczone dla białych. Do roku 1968 nie wolno było czarnym nawet korzystać z plaż czy kąpielisk położonych w niewielkiej odległości od osiedli białych lub oddanych do użytku tylko dla białych ludzi.

– Dzisiaj otrzymacie od Urzędu Emigracyjnego kartki na żywność na ten miesiąc. Nie można za ich wartość kupić papierosów, alkoholu, kosmetyków, a nawet środków higienicznych. Chcę was poinformować, że za wykorzystanie kartek w innych celach grozi skuteczna odstraszająca kara. Nie próbujcie też wymieniać „food stamps” na pieniądze.

W swoim – jak do tej pory krótkim – życiu mieszkaliśmy już w apartamencie czy wynajętych mieszkaniach o przeciętnym standardzie. Tego, co zobaczyłem tutaj, nie można było żadną miarą porównać do europejskiego poziomu schronisk czy noclegowni, czy nawet do miejsc przeznaczonych wyłącznie dla środowisk czysto patologicznych.

− Cholera jasna! Gdzie my jesteśmy i dokąd jedziemy? Musimy zawrócić i kierować się czym prędzej na wschód. W tym momencie przypomniało mi się, jak drwiłem z amerykańskich kierowców, którzy mieli zainstalowane busole na deskach rozdzielczych. Gdybym w ten pochmurny dzień widział, że kierujemy się od paru godzin na północny-zachód, wiedział bym, że to nie jest z pewnością droga w kierunku Pensylwanii.

Po prawej stronie drogi, na jej ukształtowanych skarpach widzę dwie starsze, niemłode już kobiety-matki, które posługując się precyzyjnie szpadlami kopią rowy pod leżące nieopodal rury przewidziane do odprowadzenia deszczówki do zbiorników retencyjnych. − Czy to jest końcowe stadium równouprawnienia?

Walcząc z pozostałościami po segregacji rasowej, dzieci z północnej, czyli „białej części miasta” były transportowane do szkół na południu, a dzieci czarnych i innych mieszkańców z południa były kierowane do szkół położonych na północy miasta na północ w celach integracyjnych. Widok czarnych, smutnych i zasępionych twarzyczek przyklejonych do szyb szkolnego autobusu jadącego z południa miasta sprawiał, że zastanawialiśmy się nad możliwym, podobnym losem naszego dziecka.

Aptekarz wziął od nas receptę i poszedł na zaplecze po wypisane na niej lekarstwa. Po powrocie zorientował się, że jesteśmy chronieni „medicare” i nie otrzyma od nas zapłaty. Jakie było nasze zdziwienie, kiedy zobaczyliśmy, co takiego zrobił. Odkręcał fiolki z tabletkami jedną po drugiej i odsypywał część zawartości do przygotowanych małych papierowych torebek.

Domyślałem się, że są to fotografie wybranych, mających ponadprzeciętne osiągnięcia i wzorowych pracowników, aktualnie pracujących w tym sklepie. Tylko że nad tą galerią składającą się z kilkunastu fotografii widniał dosadny napis: „We don’t serve these people”.

Wstałem zniecierpliwiony i wyszedłem przez automatyczne drzwi na zewnątrz budynku terminala. Poczułem silny zapach jakby pochodzący z ogromnego składu owoców cytrusowych i jednocześnie dziwne „zderzenie” z gorącym, lepkim od wilgoci powietrzem. − Pralnia czy co? – Zażartowałem.