Wolimy się lękać czegoś, na co mamy niewielki wpływ i co jest nieprzewidywalne, zamiast bać się czegoś, na co mamy wpływ? Nie chcemy brać odpowiedzialności. Lęk nie wymaga od nas działania, a strach tak.

Większość osób po terapii wraca do swoich środowisk, rodzinnych i zawodowych, towarzyskich i muszą nauczyć się funkcjonować w świecie po nowemu. Świat przez te trzydzieści dni się nie zmienił, natomiast oni potrzebują zmiany, jeśli chcą trzeźwieć.

Pamiętam, że gdy kończyłem czterdziestkę, uważałem, że moje życie właściwie już się skończyło. Miałem stabilną pracę, rodzinę, zbudowałem dom – cóż jeszcze mogło się zdarzyć? – chyba tylko czekanie na emeryturę. Myliłem się! Od tego czasu zmieniło się wszystko.

Priorytetem dla niepijącego alkoholika jest – ma się nie napić – i tyle. A tego, że następnego dnia, czy nawet przez kilka dni jest poddenerwowany, rozdrażniony, ma sny alkoholowe, trudno mu się skoncentrować, nie kojarzy w żaden sposób z głodem alkoholowym, a już tym bardziej z tym, że miał kontakt z wyzwalaczem.
Przez większość życia uważałem, że emocje to zbędny, utrudniający istnienie element ludzkiej psychiki, a w związku z tym lepiej je tłumić, a już na pewno nie okazywać. Lepiej, żeby nikt nie wiedział, co myślę, a już tym bardziej, co czuję. No bo przecież okazywanie emocji to oznaka słabości.

A czy silna wola może pomóc? Większość alkoholików ma bardzo silną wolę. Używają jej do tego, żeby pić, mimo wielu dowodów, że pić nie powinni.

Na czym więc ma polegać trzeźwienie?
Otóż, mówiąc ogólnie – na zmianie przekonań, postaw, zachowań, stylu życia na taki, w którym będziemy funkcjonować na tyle dobrze, że alkohol przestanie być potrzebny i na tyle komfortowo, że nie będziemy chcieli tego nowego sposobu życia stracić. Co więcej, wcale nie chodzi tu tylko o przekonania dotyczące alkoholu, ale właściwie wszystkich aspektów życia.

Odkąd pamiętam, zawsze miałem trudność z nawiązywaniem relacji. Nie tylko bliskich relacji, po prostu jakichkolwiek. Zawsze byłem samotnikiem, źle odnajdywałem się w grupie. Pojedyncze kontakty były łatwiejsze, ale też sprawiały mi kłopot. (…) Gdy w dorosłym życiu alkohol zdobył znaczącą pozycję, moja ucieczka w samotność tylko się pogłębiła.

W kwestii kontroli nad trunkami nie różniłem się zbytnio od większości alkoholików. Gdy zdałem już sobie sprawę, że moje picie jest problemem, upatrywałem rozwiązania w zdobyciu umiejętności picia, czyli picia w taki sposób, żeby to nie zaburzało mojego funkcjonowania. I jak większość uzależnionych nie dopuszczałem do siebie myśli o rezygnacji z alkoholu w ogóle.

Czy osoba, która uświadomi sobie, że jest alkoholikiem, od razu przyzna się do tego i podejmie jakieś działanie, żeby zatrzymać uzależnienie? Najczęściej nie! Wstyd, lęk przed oceną… Tak, to też jest przeszkodą. Jednak podstawowym czynnikiem budzącym opór jest konieczność rezygnacji z „ulubionej substancji”.

Alkoholicy często tworzą wokół siebie aurę wyjątkowego fachowca, podejmują się trudnych zadań, stają się osobą „niezastąpioną”, bez której wszystko się zawali. Szczególnie łatwo jest to osiągnąć, będąc na stanowisku, na którym podejmują decyzje, z których tak naprawdę tylko oni sami będą się rozliczać przed sobą.

Nie przerażały mnie skutki zdrowotne, chociaż miałem świadomość, że może mi się coś stać, że w końcu jakiś trybik w organizmie przestanie działać. A tych szkód somatycznych było całkiem sporo (…) Naiwnie wierzyłem, że są to problemy przejściowe i kiedyś zajmę się własną zdrowotną kondycją. Kiedyś! Ale kiedy – tego nie wiedziałem, nawet nie próbowałem określać żadnego terminu. Fakty były takie, że nie mogły być przejściowe, dopóki ich przyczyna trwała.

Właściwie, to czasem nawet myślałem, że gdybym umarł, to wreszcie uwolniłbym się od wszystkiego, a bliscy mieliby wreszcie spokój i nie musieliby się o mnie martwić.

Uzależnienie jest chorobą, która wiąże się z emocjami, a konkretnie brakiem umiejętności rozpoznawania, identyfikowania, okazywania własnych emocji. Alkoholik nie potrafi korzystać z informacji, jakie niosą za sobą emocje, przez co nie potrafi sobie z nimi radzić, a właściwie, to w ogóle nie bardzo wie, co ma z nimi zrobić. Woli je zagłuszać, znieczulać, uciekać od nich w uzależnienie, w pracę, w pasję, w różne aktywności, w cokolwiek, żeby tylko ich nie czuć, a tym bardziej nie musieć się z nimi utożsamiać.

W poniedziałek rano, jadąc na dworzec, miałem silne postanowienie, że ten tydzień będzie trzeźwy. Nie było to kłamstwo, naprawdę w to wierzyłem. Czasami się udawało. Wielokrotnie jednak przed samym dworcem, coś mnie „wciągało” do sklepu, gdzie kupowałem dwie, trzy „małpki”, żeby podróż minęła szybciej.

Wiecie, ile wróbelków pozostanie na dachu, jeśli były trzy, a jeden postanowił odfrunąć? Otóż – w dalszym ciągu trzy, bo on tylko postanowił, ale nie odleciał. Tak samo było z moim postanowieniem. Mniej więcej pół roku potrzebowałem, żeby w końcu do ośrodka dotrzeć – bo ważny okres w pracy, bo obiecałem partnerce fajny urlop, bo przecież nie piję i chyba daję sobie radę, bo… dużo było tych „bo”, żeby tylko odwlec tę decyzję jak najdalej.

Czy nawrót jest wpisany w chorobę? Można powiedzieć, że tak, jest elementem nieuleczalnej choroby. NIE JEST to jednak równoznaczne z powrotem do picia (tzw. zapiciem). Rozpoznany nawrót można zatrzymać i bezpiecznie „rozbroić”.

Mój pierwszy rok bez alkoholu trudno byłoby nazwać trzeźwieniem, raczej była to walka o utrzymanie abstynencji.

Problem w tym, że momenty w naszym życiu, w których upatrujemy początków uzależnienia, to wcale nie te, które są rzeczywistym jego początkiem.

Nie tylko alkoholicy zadają sobie pytanie: dlaczego JA? dlaczego mnie to spotyka? Również osoby współuzależnione zadają sobie podobne pytania, chociaż szukanie odpowiedzi ma po obu stronach zupełnie inny cel. Uzależniony chce to wiedzieć, żeby odzyskać kontrolę i dzięki temu nie musieć rezygnować z alkoholu, natomiast osoby współuzależnione chciałyby znaleźć odpowiedź na to pytanie, żeby móc wpłynąć na osobę pijącą i zapanować nad nałogiem – zrobić to za niego/nią, przejąć kontrolę i w ten sposób doprowadzić do ograniczenia picia lub abstynencji.