Czy ktoś, kto nosi nazwisko Motowidełko, może mieć problemy egzystencjalne? Franek Motowidełko też się nad tym zastanawia, ale wbrew wszystkiemu wyrusza do RFN, by zrobić doktorat – jak mówi – „po lepszej stronie Odry”. W Kolonii poznaje Pię, piękną dziewczynę, która mieszka w tym mieście ze swoją babcią Gertrudą. Pia i Franek spędzają ze sobą coraz więcej czasu, wkrótce zostają parą. Nad ich związkiem jednak zbierają się czarne chmury. Okazuje się, że dziadek Franka w czasie drugiej wojny światowej został zesłany do przymusowej pracy w gospodarstwie rolnym w Austrii, którego właścicielką była babcia Pii. Jej mąż, oficer w armii hitlerowskiej, z kolei wyruszył na front wschodni. Samotna Gertruda Stein zakochała się bez pamięci w młodym Polaku Bolku Motowidełce. Między nimi nawiązał się gorący romans…
W książce Erasmus Deutsch losy współczesnych bohaterów przeplatają się z życiem ludzi, którzy bez względu na traumę wojny i narodowość nie pozbyli się pozytywnych uczuć. Potrafili kochać, współczuć, dyskutować o literaturze, planować przyszłość.