Wódka do pogrzebu pasuje. – A czemu? – zdziwił się Krzysiek. – Bo pogrzeb jest smutny i wódka rozwesela.

Potem nauczyciel wziął zeszyt, ołówek i kazał podawać, kto jak się nazywa i gdzie mieszka. (...) Nie wszyscy znali swoje nazwisko, imię tylko dukali. Na pytanie, gdzie mieszkasz, różnych odpowiedzi udzielali, we wiosce... kole lasu... za górką... podle bagna...

Bo już wiadomo było, z czym idzie do nas plemię antychrysta. Gospodarki chłopom będą zabrane, oni do kołchozów zapędzeni. Kościoły zostaną zburzone, a w domach zamiast pobożnych obrazów wisieć będzie Lenin, bolszewicki święty. Dzieci chrześcijańskie pójdą do ochronki na państwowe, komunistyczne wychowanie. Żony będą wspólne, kołchozowe.

Ksiądz jednego w złości tak sieknął w pysk, że skórę przeciął i krew popłynęła. Dzieciak się rozbeczał, a ksiądz na to, sam Pan Bóg moją ręką cię pokarał.

– Na świecie jest tak, że jeśli człowiek ma okazję wyzyskać drugiego, to zawsze wyzyska.

Siedzą więc i popierdują leniwie, aż matka zauważa. – Ciągle warczy wam z dupy. – Bo grochówka i razowiec – wyjaśnia Maniek.

– Powiedziane było z dawien dawna, że grzesznik, który od ulicy do cudownego kościoła po kamienistym żwirze na kolanach przepełznie sto kroków, grzechy będzie miał odpuszczone. (...) – Wielu tam na krwawych kolanach przepełzło tą drogą. No i drugi jeszcze był warunek, ofiarę na kościół trzeba dać. Wtedy ksiądz w porozumieniu z Panem Bogiem grzechy odpuszczał. Oto jest moc boska!

Podle lasu mieszkała, jako zwykle czarownice. Poszli ludzie i nad rzekę ją zawlekli. (...) Czarownicę na brzuch, twarzą do wody i linami za nogi ją ciągnęli. Pod prąd, taka jest zasada. Z początku głową rzucała, prychała, potem przestała. (...) A ludzie na brzegu się cieszyli, dobrze ci tak, diablico, przestaniesz złe uroki na wioskę rzucać.

Ojciec opowiadał, przed wojną jeszcze to było, chłop jechał saniami nocą przez las. Wataha głodnych wilków go opadła, a do obrony nic nie miał. Koń zachrapał strasznie, wiedział, śmierć w oczy zagląda. (...) Wspiął się, dęba stanął, połamał dyszel, zerwał szleje i galopem pognał do domu. (...) Gospodyni wychodzi, patrzy, koń sam przyleciał, bez sań, nogi poranione. Jezus Maria! Co tam się stało???

Gdy wypowiedzi się skończyły, Krzysiek wstał i ogłosił dumnie: – Ja chcę się wyuczyć na bohatera! – Pierwszaki zwrócili na niego zdziwione oczy, nie słyszeli o czymś takim. Co to za fach? Co w nim się robi? Czy dobrze płacą?

Ojciec podskakuje ku szopie, wyrywa siekierę z pieńka, tatarskie oczy jarzą się nienawiścią. – Trupem was położę! – Ze wzniesioną siekierą leci na milicjanta. Ten szczęka zamkiem karabinu, lufa kieruje się na ojca.

– Już dawno powinno się ogłosić groźnie, u zarania Polski, wszem i wobec, całemu światu. Jeśli jakiś wróg nas napadnie, zostanie bez litości zjedzony, poległy czy jeniec, obojętne. Do kotła go! Albo w ognisku upiec! Więcej ich będzie, to do beczek zapeklować na dłużej. Śmiałby kto iść na nas, gdyby z góry wiedział, jaki los go czeka?

– Bez bicia nic dobrego z dzieciaka nie wyrośnie. Pamiętam, przed wojną, to naprawdę bili, pytą, kańczugiem, postronkiem, aż krew z dupy sikała. (...) W szkole kierownik zawsze z nahajką chodził i porządek był, ani mru-mru.

A ja machorki sobie zakurzę jak ojciec. No bo machorkę palić musowo, inaczej człowiek poważania na wiosce nie ma. No i wódkę tam trzeba pić z chłopami, bo jeśli nie, naśmiewają się, baba jesteś, nie prawdziwy mężczyzna. Właściwie same przyjemności czekają mnie w życiu.

– Zadania na lekcjach rozwiązywaliśmy, z początku łatwe.
W rodzinie było sześć osób, dwoje rodziców i czworo dzieci. Rodzice przy iskaniu mieli po pięć wszy, dzieci po siedem. Oblicz, ile wszy razem zostało zabitych.

– ...jeśli dziewczynie staropanieństwo groziło, mać kazała jej kocim gównem twarz wysmarować, przy księżycu wyjść na drogę i trochę pochodzić. Za parę dni kawaler przyjeżdżał i o córkę prosił. To jest sprawdzone.

A jeśli dzieciak coś matce przeskrobał, do ciemnej piwnicy pod podłogą go wsadzała, pokrywę zamykała i groziła, tam dziad z zębiskami rzuci się na ciebie, wiedźma czarownica z ostrymi pazurami. Pająki czarne i włochate, larwy wielkie i inne straszne robactwo. Dzieciak wrzeszczał w ciemnościach ze strachu.